Wonen, spelen en werken op de Rotterdamseweg rond 1950

door Marrie Voskuil

01.Beschrijving van het huis en de bewoners
02.De winkel, klanten en leveranciers
03.Zomaar wat herinneringen uit het dagelijks leven
04 Buurtwinkels op de Rotterdamseweg
05.Spelen, vriendjes in de buurt en padvinderij
06.Naar school
07. Met openbaar vervoer naar familie in de regio
08. Feesten

01. Beschrijving van ons huis en inventaris in 1946

Ruim 20 jaar heb ik op de Rotterdamseweg gewoond. Wij hadden een winkel voor melk- en zuivelproducten op nr. 46. In dit artikel beschrijf ik een aantal jeugdherinneringen die een indruk geven van het dagelijks leven van een middenstandsgezin in Delft in de jaren vijftig van de 20e eeuw.

Bij mijn geboorte op twee juli 1945 woonden we met een gezin van vader, moeder en zeven kinderen op de Rotterdamseweg nr. 46. Achter de winkel was een kantoortje en een magazijn en daarachter een kamer en een keuken. In het achterhuis was een stenen put en een pomp om de melkbussen te spoelen en te koelen met water. Buiten was de houten w.c. met een ton. Het plaatsje was gedeeltelijk overdekt met een afdak waaronder de melkwagen stond en een klein schuurtje. Als je de steile trap naar boven opging kwam je eerst op een zolder met een stevige paalconstructie in het midden, bergruimten en een vliering. Aan de voorkant was een grote slaapkamer voor vader en moeder en twee kinderen. Achter waren twee kleine slaapkamertjes gescheiden door een houten schot en belicht door een gemeenschappelijk dakraampje in de schuine wand. Op de vliering stonden oude portretten, glazen stolpen, tijdschriften, oude voorwerpen en kleren e.d.
Begin 1946 kocht mijn vader ook het huisje van Rotterdamseweg nr. 48 erbij. Een grote zonnige kamer kon direct in gebruik genomen worden. De openslaande deuren naar de tuin waren het meest aantrekkelijk in de zomer. De rest van nr. 48 was verhuurd en kwam pas jaren later ter beschikking van onze familie.

Uit een gedetailleerde inventarislijst van 1946 kunnen we opmaken hoe ons huis was ingericht en welke het meubels er stonden.
In de huiskamer lag zeil met een karpet erover. Er stonden vier stoelen rond een tafel met een kleed erover en twee driehoekstoeltjes. Tegen de muur stond een bank met donkerbruine kussens, gevuld met paardenhaar. Boven de kolenhaard was een schoorsteen met een pendule en verschillende ornamenten. In het midden hing een lamp boven de tafel met franjes rond de kap. In de hoek stond een H. Hartbeeld op een console met een lichtje ervoor en boven de deur hing een kruisbeeld met een gewijd palmtakje erachter. In de vaste kast was servies- en glaswerk opgeborgen en lag een broodtrommel. Op een apart kastje stond een radiotoestel met luidspreker.

In de achterkamer lagen matten. Er stonden twee fauteuils naast een rond tafeltje met een bloempot erop en vier stoelen om een tafel met een kleed erover. In het dressoir was servies- en glaswerk opgeborgen en waren er laden voor lepels en vorken. Voor de theekopjes was een apart kastje met geslepen glas aan de voorkant. In een vaste kast waren heren- en damesklederen opgeborgen, schoenen en hoeden. Op de divan lag een kleed en een kussen. De kachel was een rond potkacheltje, ook wel salamander of snelbrander genoemd. In beide kamers hingen schilderijen en wandversieringen. Voor de ramen hingen dikke bruine gordijnen, die hielden de warmte binnen en de kou buiten.

In de gang was een kapstok met een kleed erachter, borstelhanger en spiegeltje. Op een tafeltje stond een schrijfdoos. In een hoek stond een stofzuiger en was er bergruimte.
In het kantoor stond een groot bureau met een rolschuif en diverse laden vol paperassen en een ijzeren geldkistje, twee stoelen en een tafeltje. Aan de muur hing een barometer en een medicijnkastje. Op het kastje was een geldbusje voor de missie.

In de keuken stonden twee gasstellen met plaat en een petroleumstel. In de kasten servieswerk, pannen, koffiemolen en keukengereedschap. In een kastje onder de granieten aanrecht stond een grote keulse pot met soda.
In de bijkeuken, door ons achterhuis genoemd, stonden een dames- en een herenrijwiel, een kinderstoel, een kinderbox en een hobbelpaard. Een kastje met potten en weckflessen en een weegschaal.

Buiten op de plaats stond onder het afdak een wringer en was er een stellage voor 2 grote zinken teilen, emmers en melkbussen. Direct tegenover de deur van de bijkeuken was de wc, bestaande uit een houten ton met een plank erover met in het midden een rond gat en een rond houten deksel. Het wc papier bestond uit gescheurde kranten die netjes in een bakje lagen. Op een plankje stonden overdag de schoongemaakte po's die s' nachts binnen werden gebruikt. Aan het eind van het plaatsje was een grote poort met twee openslaande houten deuren die met een balk werden afgesloten.

In de ene schuur stonden lege flessen en diverse materialen voor de winkel. In de andere schuur was het kolenhok met aparte hokken voor eierkolen, anthraciet en briketten. In de tuin was een kippenhok, een bloemperk met o.a. rozen, een stuk met grind en een betegeld stukje waar de familie op zonnige dagen regelmatig bivakkeerde, zie rechterfoto onder.

De houten trap naar boven was heel steil met kleine treden, toch lag er nog een traploper op met roeden. We vielen er regelmatig af. De slaapkamer boven aan de voorkant was bekleed met zeil en kleedjes. Het tweepersoonsledikant was van eikenhout met gedraaide poten en versieringen. De linnenkast, eveneens van eikenhout met een grote ovale spiegel, was gevuld met tafel- en bedlinnen, lijfgoederen en andere kledingstukken. Op de kast stonden vazen en kandelaars. Bij het raam twee stoelen en een tafeltje met een wekker erop. Verder nog twee kinderledikanten met toebehoren. De bovenkanten van de twee grote schuiframen waren gevuld met glas- in loodramen.

Op de bovenoverloop, door ons zolder genoemd, lag zeil. Er stonden twee kasten en een strijkplank. Wat stoffers, een Singer naaimachine, kinderdoeken en lappen. Op de vliering stond een kist met twee gestikte dekens en twee wollen dekens. In een van de twee achterslaapkamertjes waren een ledikant met matras, dekens en sprei, een kinderledikant en een stoel. Verder was er nog een wascommode met een wasstel. In het andere slaapkamertje stonden twee ledikanten met matrassen en dekens en een stoel en een tafeltje. Op de grond lag zeil, de muren waren behangen en aan de muur hingen schilderijtjes, beeldjes en een wijwaterbakje. Er zijn jammer genoeg geen foto's bewaard gebleven van ons interieur, wel een familiefoto in de kamer en een ander op het plaatsje in de tuin.