120303. Schoolgeschiedenis in beeld. Tekens aan de wand in Tilburg Agnes Jonker

Het afgelopen jaar reed ik verschillende keren per week langs basisschool Koningshoeven in Tilburg. Niet dat ik dat wist. Net als alle andere automobilisten lette ik in de eerste plaats op het verkeer en alleen bij stilstaan op de verdere omgeving. Ringbaan Oost, een zeer drukke route; loopt pal langs de school. Het gebouw ligt niet op gelijke hoogte met de autoweg maar is toch goed zichtbaar. Het is een schoolgebouw, niemand die daar aan twijfelen zal; zo'n gebouw zonder kraak noch smaak zoals er zovelen zijn gebouwd in de jaren vijftig en zestig. Geen wonder dat het me niet opviel. Ik ontdekte de school pas in een fotoboek over kunstwerken in Tilburg.

In de wijk ligt de school wat afzijdig, uit de loop zogezegd. Veel mensen zullen er niet passeren. Op zaterdag en zondag is het er uitgestorven. Het onderwijzend personeel, de kinderen en de ouders die hun kinderen naar school brengen, bevolken op doordeweekse dagen het plein aan de voorzijde. Bekijken zij het gebouw wel eens? Kunnen zij vertellen wat er op de zijgevel staat en weten zij ook wat het betekent?

Het schoolgebouw aan het Lourdesplein in Tilburg kwam gereed in 1960. St. Paschalis heette de school jarenlang. De kunstenaar Frans Mandos (19101977) heeft de belangrijkste schoolvakken aan deze van oorsprong r.k. school uitgebeeld in forse gevelstenen van trilbeton. Deze zijn in een veelzeggende volgorde aan de zijkant van het gebouw bevestigd. Van boven naar beneden: godsdienst, lezen, rekenen , schrijven, aardrijkskunde en geschiedenis. De symbolen stonden een tijdlang afgedrukt op de leerlingrapporten. Het waren de belangrijkste vakken in 1960. En ze vormen nog steeds de kern in 1994, al is het aantal vakken uitgebreid. Elk schoolvak dat staat afgebeeld, komt ook nu voor op het lesrooster. Godsdienst zal misschien katechese heten, of geestelijke stromingen. En soms zijn enkele vakken meer geïntegreerd, in wereldoriëntatie bijvoorbeeld.

AI die vernieuwingen in de tegenwoordige basisschool had de kunstenaar nooit zo overzichtelijk in beeld kunnen brengen als de schoolvakken van destijds.

 LITERATUUR

Paul van de Sande Kunst onderweg. 166 Kunstwerken in Tilburg. Tilburg, 1986.