Collectie en tentoonstellingen

In het allereerste nummer van School Anno schreef ik een artikeltje over de aanschouwingsmethode van B. Brugsma. Ik worstelde met het probleem dat ik een aantal platen had die ik niet kon ordenen zonder de bijbehorende handleiding, en juist die handleiding was onvindbaar, De oproep, of iemand er een had, of wist waar er een was, bleef onbeantwoord.

Nu, 16 jaar later gaat het weer over Brugsma, maar er is sindsdien veel veranderd. In het kort komt het hierop neer: de naam van Brugsma is verbonden aan de oudst bekende serie schoolplaten, die in 1839 in de handel zijn gebracht. Het bleek dat deze platen twee jaar eerder in Duitsland waren getekend door de tekenleraar Carl Wilke. Wilke was verbonden aan een school voor doofstomme kinderen.

Dat deze platen zo snel Nederland bereikten is heel opmerkelijk en toont aan hoe nauw de contacten tussen Nederland en Duitsland waren.

Sinds 1983 heb ik nog een aantal platen weten te verwerven en uiteindelijk een album waarin ze allemaal staan afgebeeld. Hiermee was het ordeningsprobleem opgelost.

Vorig jaar werd ik benaderd door mijn collega uit het Schoolmuseum in Folmhusen in Duitsland met de vraag of ik een aantal van onze platen in bruikleen wilde afstaan voor een tentoonstelling, die zij aan het voorbereiden waren over Wilke. Heel enthousiast vertelde hij mij, dat hij de 2^e serie van Wilke had weten te verwerven. Dit was voor mij aanleiding om direct naar Folmhusen af te reizen om de platen te bekijken.

Het bleken prachtige platen te zijn, van een grotere rijkdom van illustratie, maar duidelijk wel van dezelfde hand als de onze. Zo duidelijk niet-Neder-lands, dat het zeer onwaarschijnlijk is, dat deze platen in Nederland gebruikt zijn. Tijdens dit bezoek kreeg ik een artikel van de hand van de heer Kurt Dröge, die tot mijn niet geringe verbazing jarenlang net zo als ik had zitten puzzelen op de reconstructie van de 1^e serie. Het was hem niet gelukt, net zoals het mij niet gelukt was dat te doen zonder het album.

De heer Dröge zou de tentoonstelling in Folmhusen openen en ik werd gevraagd een begroetingswoord uit te spreken.

De ontmoeting had wel een heel merkwaardig effect. Volgens de heer Dröge zou het wel eens zo kunnen zijn dat wij de enige complete eerste serie van Wilke in bezit hadden. In Duitsland was nergens een complete serie bekend.

Het leek hem een goed idee om een grote tentoonstelling te maken over de series schoolplaten van Reimer en Wilke. In Duitsland wordt ook altijd Reimer genoemd, de uitgever van de platen. Als plaats leek hem Berlijn aangewezen en wel het Museum Europäischer Kulturen. In oktober zijn wij beiden naar Berlijn afgereisd om dit tentoonstellingsidee te “verkopen”.

 Het resultaat: In 2002 zal daar een tentoonstelling worden gehouden over de platen van Reimer en Wilke. Het Nationaal Schoolmuseum zal de eerste serie inbrengen, er komt een grote catalogus bij de tentoonstelling en wie weet is het mogelijk dat wij de tentoonstelling zullen kunnen laten zien. U zult hier meer over horen!