| |
210409 Boekbespreking. K.W. van Netten. Oude
meesters en jongedoghters. Onderwijs in Vlaardingen tijdens de negentiende eeuw.
MRW
K.W. van Netten
(2003) Oude meesters en jongedoghters.
Onderwijs in Vlaardingen tijdens de negentiende eeuw,
88 blz. Te bestellen door het
overmaken van € 8,95 op rekening 50.69.35.442 t.n.v. de auteur, Dingspellaan
53, Emmen.
De auteur beschrijft het onderwijs in Vlaardingen vanaf eerste nationale
onderwijswet in 1801 tot de invoering van de leerplicht in 1901. In die tijd
nam niet alleen het aantal scholen toe, maar ook de verantwoordelijkheid van de
lokale overheid voor het onderwijs aan kinderen. Het stadsbestuur nam bestaande
private scholen over en vormde ze om tot openbare scholen. Daarmee introduceerde
het stadsbestuur standenonderwijs in het openbare onderwijsbestel: naast de
bestaande openbare armenscholen ontstonden openbare burgerscholen en scholen
voor minvermogenden (zogenoemde tussenscholen).
Het boekje geeft tevens een beeld van het ontstaan op lokaal niveau van het
MULO-onderwijs, scholen voor meisjes, en katholieke en protestantse scholen (na
de herziene grondwet van 1848 die vrijheid van onderwijs als een grondrecht
vastlegde). Onderwijs geven was aanvankelijk vooral een zaak van onderwijzers,
die tot hoge leeftijd hun beroep bleven uitoefenen. Een uitzondering vormde de
scholen voor jonge kinderen. Die bewaarscholen waren een aangelegenheid van
vrouwen, aangeduid als `jongedoghters'of ze nu zestien jaar oud waren of zestig.
Het aardige van dit boekje is, dat het talloze citaten en illustraties bevat uit
archiefmateriaal zoals lesroosters, reglementen, schoolherinneringen,
beoordelingen van schoolgebouwen, diploma's, schoolrapporten, brieven van
onderwijzers aan het stadsbestuur en financiële overzichten.
Marjoke Rietveld-van Wingerden
|