210107 Boekbespreking. P. Hamel Kook en bakwerkjes tgv 75 jaar Montessori onderwijs in Hilversum door Trudy de Bruyn

Hamel, P; (red.) (2002). Kook- en .bakwerkjes.- recepten van kinderen van de Hilversumse Montessori Vereniging ter gelegenheid van 75 jaar Montessori-onderwijs in Hilversum. Hilversum 2002 11,55 Euro

 De Hilversumse Montessorischool Vereniging viert met een bijzonder originele uitgave haar 75-jarig bestaan. In plaats van een feestbundel met herinneringen van oud-leerlingen is gekozen voor het samenstellen van een kookboekje, dat in elke keuken te gebruiken is. In dit boekje vinden we een keur aan recepten voor hapjes bij de borrel, lunch- en voorgerechten, hoofdgerechten, nagerechten en gebak. Alle recepten zijn bedacht, bereid en opgeschreven door leerlingen van de twee Hilversumse Montessorischolen.

Tijdens het lezen zag ik de bekende foto voor me van een kleuter die een volle soepterrine draagt. Belangstellend en vol verwachting slaan de aan lange gedekte tafels gezeten klasgenootjes het tafereel gade. Deze foto, die bijna een eeuw geleden is genomen in het Casa dei Bambini, de school voor drie- tot zevenjarigen die de onderwijshervormer Maria Montessori in 1907 in Rome stichtte, is meermalen afgebeeld in vroege publicaties over haar. Aan samen de maaltijd gebruiken en daarvan genieten hechtte zij veel waarde, zoals ook Marjan Schwegman in haar recente biografie opmerkt. Verder herinner ik mij, dat op de Eerste Nederlandse Montessorischool in Den Haag de kinderen in de jaren vijftig van de vorige eeuw in de bovenbouw wekelijks kookles kregen. De jubileumuitgave van de Hilversumse Montessorischool Vereniging lijkt me dus te passen in de Montessori traditie.

Het Montessori-materiaal is de inspiratiebron van dit unieke kookboek. Om de leerlingen te helpen het `zelf te doen' ontwierp de Italiaanse pedagoge dit materiaal, waarmee kinderen leren en zich ontwikkelen. Het getuigt van creativiteit om het als uitgangspunt te gebruiken voor de recepten in Kooken bakwerkjes. Zo bestaat het ruwglad materiaal, dat dient om de tastzin te oefenen, uit gladde houten plankjes en plankjes waarop schuurpapier is geplakt. Met de ogen dicht of met een blinddoek leren de kinderen zichzelf hoe verschillende materialen aanvoelen. In de eetbare variant worden de plankjes bladerdeegpakketjes met kipfilet erin en maanzaad, sesamzaad of zonnebloempitten erop. Ook het gouden materiaal, het honderdbord, de duizendrol en de taalsymbolen komen aan de beurt. Zelfs een mini roze toren, van lange vingers met roze pudding, ontbreekt niet.

Elk recept begint met lijstje van benodigdheden. Door de duidelijke beschrijving en de verhelderende kleurenfoto's van zowel het echte materiaal als de eetbare uitvoering kunnen de kinderen zelf aan de slag. Voor Montessori-leerlingen bieden de recepten een feest der herkenning. Ze kunnen een verjaardagstraktatie in elkaar knutselen of kiezen voor het bereiden van een complete maaltijd. Met je ogen dicht of met een blinddoek voor leer je hoe verschillende materialen aanvoelen, zoals glad houten ruw schuurpapier. Een redelijk toegeruste keuken, inclusief oven, is een voorwaarde voor succes. Onderaan elke bladzijde staat een korte en bondige uitleg van het materiaal, zodat ouders die mee mogen helpen en vriendjes of vriendinnetjes die het materiaal niet kennen, daarover en passant het een en ander opsteken.

Het boekje is een lust voor het oog en praktisch uitgevoerd. De ingrediënten staan helder op een rijtje en de recepten zijn, ook als je de handen vol hebt, goed leesbaar. Door de ringband blijft het boekje mooi openliggen onder het koken. De plastic omslag is handig in de keuken. Voor kinderen die al een beetje met koken vertrouwd zijn en hun ouders is het een alleraardigst boek, waarover tenslotte alleen een kniesoor zal opmerken dat in een vegetarische taart geen ham thuishoort.

Trudie de Bruyn

 Te bestellen bij Montessorischool-Zuid J.P. Coenstraat 41, 1215 KN Hilversum