110307. boekbespreking

H.E.M. Baartman Opvoeden met alle geweld: hardnekkige gewoontes en hardhandige opvoeders. Utrecht 1993. ISBN 90‑6665‑095‑8.

Wie niet horen wil moet maar voelen! "Die wel bemindt kastijdt sijn kindt." Door predikanten, artsen en pedagogen zijn eeuwenlang de argumenten geleverd voor de opvatting dat een harde hand voor opvoeders onontbeerlijk is. Generaties kinderen hebben deze harde hand aan den lijve gevoeld. Een opvoeding zonder slaag zou het kind naar de verdoemenis voeren en de samenleving naar anarchie.

Welke zijn de gevaren van een fikse oorvijg? Waar mag men slaan en waarmee mag men slaan? Adviezen aan ouders en schoolmeesters gaan over dit soort vragen. Dient men een pak slaag op het zitvlak toe met de blote hand of meten soepele wandelstok van populierenhout? Het zitvlak "is a safe place because it is well cushioned, yet it is a highly sensitive area".

Opvoeden met alle geweld gaat over de alledaagse gewelddadigheid waar mee kinderen 'voor hun eigen bestwil' in de afgelopen honderd jaar thuis en op school zijn opgevoed. Het beschrijft de theorie die aan dit alledaagse geweld ten grondslag ligt en trekt de lijnen door naar de hedendaagse discussie over kindermishandeling. Baartman schrijft met vaart en zet de lezer aan het denken. Die trekt intussen bleekjes weg. (AJ)